Khu nhà gỗ ''độc nhất'' Sài Gòn

Chạy dọc hơn 1km theo bờ sông Sài Gòn với chiều rộng khoảng 8 hecta, hơn 30 hộ gia đình, trong đó phần lớn là những người làm nghệ thuật như điêu khắc, sơn mài, kiến trúc... tạo nên một "ngôi làng nghệ nhân" giữa lòng thành phố. Những ngôi nhà ở đây chủ yếu làm bằng gỗ quí hiếm mang phong cách của ba miền như nhà Mường của Bắc Bộ, kiến trúc gỗ của Huế, nhà mồ Tây Nguyên...

Một góc ngôi nhà gỗ mang phong cách Huế của họa sĩ Hoài Hương. Ảnh: Tá Lâm.

Chỉ tay về ngôi nhà mang phong cách của Huế, họa sĩ Hoài Hương cho biết, cách đây 7 năm, anh và một nhóm các họa sĩ như Thanh Châu, Lý Khắc Nhu, Hồ Hữu Thủ... ngao du khắp Sài Gòn để tìm một nơi yên tĩnh xây nhà làm nghệ thuật. Khi vừa bước chân đến khu Hàm Long, anh và những người bạn sửng sốt trước cánh đồng lúa mênh mông không một bóng người, không khí quạnh hiu... Tuy nhiên anh nhìn thấy tương lai mở ra phía trước và quyết định sẽ chọn khu đất này làm chỗ an cư.

Anh kể rằng, có một cô gái mặc áo dài trong một cuộc triển lãm tranh khi xem những bức tranh anh vẽ nói rằng, nhà này là nhà gỗ của miền Trung, nhà kia là nhà Mường của vùng Bắc Bộ, còn phía kia là nhà Rông của Tây Nguyên... Tuy nhiên, những ngôi nhà này chỉ có ở trong tranh. "Thấy suy nghĩ của cô gái có lý, tôi và những người bạn ngồi với nhau quyết tâm xây dựng nên một ngôi làng nghệ nhân có đời sống thực để tạo ra nhiều tác phẩm để đời", anh kể.

Sau đó, anh bắt đầu thuê công nhân đi mua gỗ quý như lim, mun, bưởi... từ miền núi đưa về Sài Gòn xây nhà. Sau 3 năm, ngôi nhà đầu tiên hoàn thành. Tiếp nối thành quả đó, đến nay đã có 6 ngôi nhà được xây dựng hoàn chỉnh, còn lại đang trong giai đoạn mới bắt đầu triển khai.

"Kiến trúc từng nhà, cách bày trí từng gian biệt thự hoàn toàn khác nhau không theo một khuôn mẫu nào. Mỗi nhà tạo nên mỗi phong cách mô phỏng theo kiến trúc Việt xưa. Có nhà sàn, nhà Mường, kiến trúc gỗ, kiến trúc tường gạch...", họa sĩ Hoài Hương tâm sự.

Hệ thống trường lang (hành lang) chạy dọc theo ao cá. Ảnh: Tá Lâm.

Gu thẩm mỹ và cá tính của chủ nhân được bộc lộ trong từng ngôi biệt thự. Nhà của họa sĩ Hoài Hương được xây theo phong cách của kiến trúc Huế với một gian chính to ở giữa và 4 gian nhỏ hơn bao bọc xung quanh tạo thành một khối vuông vững chắc. Liên kết các gian nhà với nhau là hệ thống trường lang (thường gọi là hành lang) chạy dọc theo một ao cá. Xung quanh ao có cây liễu rủ bóng, có hòn nam bộ và có cả những khóm trúc. Trước cửa ra vào có một nhà cổng dành cho người dân có dịp đi ngang qua dừng chân nghỉ ngơi.

Nếu nhà của họa sĩ Hoài Hương là một khối vuông trọn vẹn của phong cách nhà gỗ Huế thì ngôi nhà Mường của họa sĩ Bạch Trường Sơn lại xây theo phong cách của văn hóa Bắc Bộ thời xưa với cột to, mái thấp, ở giữa có sàn là nơi sinh hoạt cộng đồng...

Phía cuối khu là những ngôi nhà mô phỏng kiến trúc miền Tây Nam Bộ. Trụ nhà và vách nhà bằng gỗ nhưng nền nhà thấp không cao như kiến trúc miền Bắc. Nếu gian giữa không được chú trọng, thì khu nhà bếp người Đồng bằng sông Cửu Long rất quan tâm và được bày trí nhiều dụng cụ sinh hoạt hàng ngày trên tường bếp.

"Hiện tại có rất nhiều các nghệ nhân và những người yêu thích nghệ thuật đến khu Hàm Long này để học hỏi kinh nghiệm và trao đổi cách xây dựng một ngôi nhà gỗ mang đậm phong cách Việt. Trong tương lai, tôi và các nghệ nhân khác ở đây sẽ mở các lớp đào tạo nghệ thuật cho các em thiếu nhi và những người yêu thích hội họa, kiến trúc...", họa sĩ Hoài Hương chia sẻ.

Đặc điểm dễ nhận thấy của khu Hàm Long là ngôi nhà nào cũng có cổng to, có không gian khá rộng. Nếu không tính mái ngói thì tất cả các chi tiết bên trong nhà đều được làm bằng gỗ quí. Sân vườn mỗi ngôi nhà đều có hồ cá, đồi cỏ, tháp chuông...