Vườn thẳng đứng - giải pháp trang trí nhà hiện đại - Cuộc sống bận rộn, ồn ào và chật chội nơi phố thị khiến nhiều người ngày càng muốn gần gũi thiên nhiên hơn, song không phải lúc nào ước muốn có một mảnh vườn nho nhỏ cũng thành hiện thực.
Vườn thẳng đứng là một khái niệm khá mới đối với những người đã quen với kiểu vườn nằm ngang truyền thống. Kiểu vườn này có thể được hiểu nôm na là trồng cây trên một mặt phẳng thẳng đứng, như trên những bức tường, cửa kính, hàng rào hay những khung gỗ, thép…
Theo kiến trúc sư Đoàn Văn Hưng, Công ty CP H-Gorup, vườn thẳng đứng xuất hiện tại Việt Nam từ cách đây khoảng 3 năm. Anh gần như là người đầu tiên nghiên cứu và đưa dịch vụ này vào Việt Nam. Khoảng năm 2008, anh đọc trên mạng và các báo nước ngoài thấy một người Pháp nói về phương pháp trồng cây này, ngay lập tức anh bị cuốn hút và lao vào tìm hiểu. Anh tìm rất nhiều tài liệu liên quan đến vấn đề trên, đồng thời bỏ tiền đăng ký các khóa học online trên mạng từ nước ngoài dạy về phương pháp này.
Khu vườn trên tường của nhà anh Tùng, khu dân cư Hùng Vương, quận Bình Tân, TP HCM.
Anh Hưng cho hay, trên thị trường hiện nay có rất nhiều phương pháp trồng cây trên mặt phẳng thẳng đứng. Chẳng hạn như trồng cây bằng khung sắt cố định, trồng cây bằng module đúc sẵn (chẳng hạn tòa tháp VGM Elmich ở Singapore), trồng cây bằng sự kết hợp giữa tấm nhựa và vải nỉ cùng với các hệ thống tưới tự động, trồng cây bằng khay nhựa đúc sẵn... Ngoài ra còn một số cách thức khác nữa, nhưng phổ biến nhất hiện nay là phương pháp module đúc sẵn và phương pháp kết hợp tấm nhựa cùng vải nỉ. Với các phương pháp này, cách chăm sóc và tưới tiêu hoàn toàn tự động bằng hệ thống mô tơ, hệ thống cảm biến độ ẩm và hệ thống dinh dưỡng thủy canh...
Theo anh Nguyễn Quỳnh Tùng, Giám đốc Công ty CP Plink, đơn vị mở dịch vụ vườn thẳng đứng tại Hà Nội, về các bước làm một khu vườn thẳng đứng trên tường với phương pháp phổ biến tại Việt Nam là kết hợp tấm nhựa cùng vải nỉ, thứ nhất, phải chuẩn bị các dụng cụ như một khung sắt, một lớp nhựa PVC và vải nỉ. Khung sắt được treo trên tường hoặc có thể tự đứng được. Nó cung cấp một lớp không khí đóng vai trò là một hệ thống cách nhiệt và âm hiệu quả.
Lớp nhựa PVC dày 1 cm được đóng lên khung sắt. Lớp nhựa này mang lại độ cứng chắc cho toàn bộ hệ thống và chống nước. Sau đó, lớp vải nỉ sẽ được tiếp tục gắn lên lớp PVC. Lớp nỉ chống lại sự ăn mòn và khả năng dẫn nước cao, sẽ phân phối lượng nước một cách đồng đều. Rễ cây sẽ phát triển lên lớp nỉ này.
Khu vườn thẳng đứng xanh mát trong phòng tiếp khách của Công ty An Du, đường Phạm Hùng.
Thông thường, trọng lượng toàn bộ của vườn cây thẳng đứng này, gồm cả cây và khung sắt phải thấp hơn 30 kg mỗi m2. Vì vậy, vườn thẳng đứng có thể đựng trên bất cứ loại tường nào và không bị giới hạn bởi kích thước hay độ cao. Ngoài ra, theo các nghiên cứu, thực vật không nhất thiết phải cần đến đất trong bất kỳ hoàn cảnh nào bởi đất chỉ là một cách hỗ trợ mang tính máy móc. Chỉ có nước và khoáng chất hòa tan mới là thành phần thiết yếu cho thực vật, cộng với ánh sáng và khí CO2 để hô hấp quang hợp.
Vườn thẳng đứng được tạo nên ngay trên những bức tường trong phòng nhờ các loài thực vật có trọng lượng nhẹ và khả năng sinh tồn cao. Để duy trì khu vườn này, người thiết kế phải bố trí hệ thống ánh sáng và tưới tiêu để cây có thể sống và phát triển như ngoài môi trường tự nhiên. “Nếu được chăm sóc cẩn thận và chu đáo thì hệ thống vườn thẳng đứng sẽ phát triển 1 cách bình thường như bao hệ thống vườn trên mặt phẳng ngang”, anh Tùng nói.
Hiện người dân ở các đô thị như Hà Nội, TP HCM đã dần biết tới dịch vụ này và tỏ ra khá thích thú.
Dù mới kinh doanh dịch vụ này chưa được một năm song kiến trúc sư Đoàn Văn Hưng đã có không ít công trình khá tâm đắc làm cho khách hàng. Đó là những khu vườn thẳng đứng xanh tươi rộng cả chục m2 tại khu dân cư Phú Mỹ (quận 7, TP HCM), khu đô thị Hùng Vương (quận Bình Tân, TP HCM)…
Anh Tùng bên sản phẩm của mình, khu vườn trên tường tại nhà anh Thao, khu Định Công Thượng, Hà Nội.
Anh Tùng cho hay, tại Hà Nội, ngoài các hợp đồng thi công vườn thẳng đứng cho các nhà dân, một số doanh nghiệp đã đặt hàng công ty anh trang trí văn phòng với những khu vườn này, như Công ty An Du – Đại diện ủy quyền của Mescerdes-Benz tại Việt Nam, văn phòng Tập đoàn Dầu khí…
Tại trung tâm bán hàng và bảo hành của Công ty An Du trên đường Phạm Hùng, phòng tiếp khách có một bức tường ngăn xanh mát với nhiều loại hoa cỏ, thảo mộc.
Một nhân viên kinh doanh tại đây cho biết, những lúc làm việc căng thẳng mệt mỏi, chỉ cần ngồi dựa người vào ghế sofa nhìn lên “khu vườn” sẽ thấy lòng dịu lại và có thêm sinh lực.
Theo anh Tùng, công trình “hoành tráng” nhất mà công ty anh làm từ trước đến nay phải kể đến khu vườn thẳng đứng của chủ nhà ở số 48, ngõ 215 Định Công Thượng (Hà Nội). Công trình mới hoàn thành được khoảng gần 2 tháng nay, gồm 2 bức tường cây có diện tích gần 10m2 và 5m2.
Tuy nhiên, nếu thiết kế những khu vườn này mà không đúng phương pháp, không chăm sóc đúng cách, hệ thống ánh sáng không đủ, thì khó mà duy trì được lâu. Anh Tùng cho biết, hiện ở khu đô thị Trung Yên có một công trình vườn đứng của một nhà phố do một công ty trong TP HCM thiết kế, hiện đang héo úa và tàn dần.
Hiện giá cho mỗi m2 vườn thẳng đứng này dao động từ 2,1 đến 2,5 triệu đồng, bao gồm cả tiền công và nguyên vật liệu như cây cỏ, nhựa, vải nỉ, khung thép... Kiến trúc sư Đoàn Văn Hưng cho biết, dù nguồn cung dịch vụ này tại Việt Nam đang rất ít, song anh cũng chỉ đưa ra mức giá hợp lý để còn phát triển lâu dài. Tại TP HCM, có đơn vị đưa giá 3,5 - 4 triệu đồng/m2 vườn thẳng đứng.
